Η Βαρηκοΐα είναι η δυσλειτουργία του συστήματος της ακοής. Πολλοί βαρήκοοι συγχέουν το αίσθημα της χαμηλής έντασης ήχου με το λεγόμενο μπέρδεμα των λέξεων. Και φυσικά αρνούνται να αποδεχθούν το πρόβλημα, και ως γνωστόν η παραδοχή του προβλήματος είναι το πρώτο βήμα για την επίλυση του. Πρόκειται για την τρίτη σε συχνότητα χρόνια πάθηση στον κόσμο, και μία απο τις πιό υποτιμημένες παθήσεις.
Πολλοί λόγοι ενδέχεται να συντρέχουν για την εμφάνιση της βαρηκοΐας. Κληρονομικότητα, γήρανση, ηχορύπανση, παθογένειες, πολύ δυνατοί ήχοι, ή ακόμη και υπερβολική έκκριση κυψελίδας ή λάθη κατά τον καθαρισμό των αυτιών μπορεί να ευθύνονται για την απώλεια ακοής. Αλλά τί εννοούμε ως απώλεια ακοής.
Ο ήχος είναι κύμα. Αυτό μας διδάσκει η φυσική. Και ως κύμα χαρακτηρίζεται από ένταση και συχνότητα. Απλοποιώντας τους ορισμούς, ως ένταση νοείται το πόσο δυνατός είναι ένας ήχος και ως συχνότητα εννοούμε το ποιος ήχος είναι. Κοινώς, παρομοιάζοντας τον ήχο με ένα πιάνο, ως συχνότητα θεωρούμε το ποιο πλήκτρο πατάμε και ως ένταση το πόσο δυνατά το πατάμε. Έτσι ως απώλεια ακοής μπορούμε να παρομοιάσουμε επεκτείνοντας το παράδειγμα μας, ως ένα πιάνο που κάποια πλήκτρα δεν παράγουν καθόλου ήχο, ή παράγουν ήχο σημαντικά χαμηλότερης ισχύος από τα υπόλοιπα.
Γιατί όμως καποιους ήχους (συχνότητες) τις αντιλαμβάνεται ένας βαρήκοος ενώ κάποιες άλλες όχι? Η απάντηση εχει να κάνει με τον τρόπο λειτουργίας της ακοής. Το εισερχόμενο ηχητικό κύμα μετασχηματίζεται σε ηλεκτρικό σήμα που οδηγείται μέσω του νευρου στο ακουστικό κέντρο του εγκεφάλου. Το όργανο που ευθύνεται για το μετασχηματισμό αυτό είναι ο κοχλίας. Ενα όργανο με σπειροειδή μορφή που μέσα του έχει ομάδες τριχιδίων οπου κάθε ομάδα ταλαντώνεται σε διαφορετική συχνότητα ήχου, και παράγει ηλεκτρικό σήμα ανάλογο της συχνότητας αυτής. Σε ένα βαρήκοο οι ομάδες τριχιδίων αυτές αλλοιώνονται και αραιώνουν όπως φαίνεται στην παρακάτω εικόνα με συνέπεια να εισέρχεται ο ήχος αλλα να μήν μπορεί ο κοχλίας να τον συλλάβει. Στο πανω μέρος της εικόνας φαίνεται η φυσιολογική διάταξη των τριχιδίων του κοχλία ενώ στο κάτω μέρος φαίνεται η διάταξη σε έναν προβληματικό κοχλία.
Σε κάθε περίπτωση, το τελικό αποτέλεσμα είναι πλήρως αλλοιωμένο, μιας και αν αφαιρέσουμε από ένα μουσικό κομμάτι συγκεκριμένες νότες, ή αν υποβαθμίσουμε κάποιες νότες, αλλάζει τελείως και αλλοιώνεται. Παρομοίως αν από μια λέξη ή φράση αφαιρέσουμε συγκεκριμένα γράμματα (κυρίως στα σύμφωνα υπάρχει το πρόβλημα) τότε αλλάζει τελείως η ίδια η λέξη. Κλασσικό παράδειγμα οι λέξεις ήχος, ύφος και ήθος. Πρόκειται για ομόηχες λέξεις που ουσιαστικά διαφοροποιούνται μόνο σε ένα σύμφωνο. Τα συγκεκριμένα σύμφωνα δέν ειναι τυχαία. Οι ηχητικές συχνότητες που τα παράγουν είναι πολύ κοντινές, και είναι συχνότητες που συνήθως παρουσιάζουν πρόβλημα κατά την εμφάνιση της βαρηκοΐας σε έναν άνθρωπο. Ένας βαρήκοος τις λέξεις αυτές θα τις ακούσει ίδιες, δηλαδή θα ακούσει "ηος", μιας και δε μπορεί να συλλάβει τη συχνότητα που παράγει το σύμφωνο χ, φ ή θ και τα διαχωρίζει μεταξύ τους. Αυτό είναι ένα παράδειγμα προβλήματος που αντιμετωπίζει ένας βαρήκοος. Πολλά παρόμοια παραδείγματα, καθιστούν την καθημερινότητα του βαρήκοου αλλά και των γύρω του, δύσκολη. Λύσεις υπάρχουν, και αυτές είναι τα ακουστικά βαρηκοΐας.